Bệnh CRD trên gà là bệnh do vi khuẩn Gram âm là Mycoplasma gallisepticum gây ra, tỷ lệ chết do CRD thường 5-10%. Bệnh làm gà bị viêm đường hô hấp kéo dài làm cho gà gầy yếu và giảm tỷ lệ tăng trọng (10-20%), do đó gây thiệt hại lớn về kinh tế. Bệnh thường ở dạng mãn tính, tạo điều kiện cho các bệnh khác phát triển. Hôm nay TTVET xin chia sẻ với bạn về bệnh CRD này, cùng theo dõi bài viết sau đây nhé.
Bệnh CRD là gì?
CRD là tên viết tắt của Chronic Respiratory Disease hay còn gọi là bệnh hô hấp mãn tính trên gà, là một bệnh truyền nhiễm do mycoplasma gallisepticum gây ra. Bệnh làm giảm chất lượng thân thịt, khả năng tăng trọng và năng suất trứng. Đặc biệt, bệnh thường ghép với các bệnh khác như bệnh do vi khuẩn E.coli, ND, IB,…
Nguyên nhân và đặc điểm gây bệnh CRD
Để hiểu rõ hơn về bệnh CRD, cùng TTVET tìm hiểu nguyên nhân và đặc điểm gây bệnh như thế nào.
Nguyên nhân gây bệnh CRD
Vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum (MG) là nguyên nhân gây ra bệnh CRD trên gà. Khả năng gây bệnh của MG phụ thuộc vào khả năng bám dính của tế bào biểu mô trên đường hô hấp. MG dễ dàng bị tiêu diệt bởi thuốc sát trùng yếu, nhiệt độ, ánh sáng mặt trời.
Thời gian tồn tại của vi khuẩn trong mỗi cơ chất:
- Lông vũ: 2-4 ngày.
- Vải: 1-4 ngày.
- Cao su: 2 ngày.
- Rơm: 2 ngày.
- Tóc: 3 ngày.
- Mắt và mũi người: 4-24 giờ.
Đặc điểm gây bệnh CRD
Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp do sự tiếp xúc trực tiếp giữa gà bệnh và gà khỏe, hoặc gián tiếp qua các dụng cụ chăn nuôi, bụi,…bị nhiễm mầm bệnh. Ngoài ra, bệnh có thể truyền dọc qua phôi trứng.
Bệnh thường bùng phát mạnh khi sức đề kháng của gà bị giảm do các yếu tố gây stress như ghép đàn, thời tiết thay đổi đột ngột, mật độ nuôi quá dày,… hoặc nhiễm một số mầm bệnh khác hay chăm sóc nuôi dưỡng kém. Đặc biệt khi tiểu khí hậu chuồng nuôi không đảm bảo và có độ thông thoáng kém. Môi trường nuôi có nhiều bụi bẩn; nồng độ NH3, H2S quá cao sẽ làm cho bệnh càng trầm trọng hơn.
Ở gà thịt, bệnh thường xảy ra vào giai đoạn gà từ 2 tuần tuổi trở lên. Đối với gà đẻ hoặc gà trưởng thành, bệnh thường bùng phát khi có các yếu tố gây stress. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết thường thấp nếu không ghép với các bệnh khác. Tuy nhiên, bệnh CRD thường ghép với các bệnh khác, đặc biệt là bệnh do vi khuẩn E. coli, và được gọi là bệnh CRD phức hợp (Complicated CRD -CCRD) hay bệnh viêm túi khí.
Triệu chứng và bệnh tích CRD trên gà
Thực tế, khi thấy đàn gà có biểu hiện hô hấp bất thường, chúng ta cần chú ý hơn, ghi nhận triệu chứng để suy đoán hướng nghi bệnh có phải là CRD hay không.
Triệu chứng bệnh CRD trên gà
Gà mắc bệnh có biểu hiện thở khò khè, có âm ran khí quản, giảm hoặc bỏ ăn và ho vào ban đêm, niêm mạc mắt sung huyết, mắt có dịch nhày và bọt khí, mí mắt viêm, sưng và dính vào nhau. Ngoài ra, gà còn có biểu hiện như viêm mũi, chảy nước mũi. Lúc đầu loãng sau đó đặc dần và đọng lại xoang dưới mắt làm mặt gà sưng lên. Bệnh tiến triển dần làm gà gầy yếu, dễ mắc các bệnh khác như: IB, bệnh do E.coli, ND,… Đối với gà đẻ, bệnh làm giảm sản lượng trứng 10-15% và làm giảm chất lượng của trứng.
Bệnh tích CRD trên gà
Khi nhận thấy gà có biểu hiện, triệu chứng bất thường. Chúng ta cần tiến hành mổ khám để kiểm tra bệnh tích như thế nào nhé. Một số bệnh tích điển hình của bệnh CRD như sau:
- Khí quản sung huyết
- Xuất huyết và chứa đầy dịch có bọt nhày dính chặt vào niêm mạc khí quản.
- Túi khí viêm dày, đục, có thể có bã đậu.
- Viêm phổi ở nhiều mức độ khác nhau như viêm phổi, hoại tử,…
- Nếu có kế phát E.coli sẽ gây viêm màng bao tim và màng bao gan.
- Trên gà đẻ thấy ống dẫn trứng bị sưng, thủy thũng; vòi trứng bị viêm.
Chẩn đoán bệnh CRD trên gà
Bệnh có thể chẩn đoán dựa vào các biểu hiện lâm sàng và bệnh tích đặc trưng. Tuy nhiên, cần chẩn đoán phân biệt với một số bệnh hô hấp như Coryza, ORT, ND, IB,… Lấy mẫu phổi, khí quản, swab dịch hầu họng để nuôi cấy và phân lập MG. Ngoài ra, có thể sử dụng phản ứng ngưng kết nhanh trên phiến kính để xác định sự có mặt của kháng thể MG. Hoặc lấy khí quản, phổi,… để kiểm tra mô bệnh học hoặc PCR.
Điều trị bệnh CRD trên gà
Tình trạng sức khỏe đàn gà suy yếu do mắc bệnh. Bên cạnh việc dùng kháng sinh trong điều trị bệnh. Chúng ta cần lưu ý chăm sóc, bổ sung thêm vitamin để nâng cao sức đề kháng, mang lại hiệu quả điều trị tốt hơn.
Sử dụng thuốc kháng sinh
Dùng Tilmiguard Solution để điều điều trị bệnh đường hô hấp rất tốt và hiệu quả.
CHỈ ĐỊNH: Hiệu quả cao trong điều trị chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên gia cầm do M.gallisepticum và M.synoviae .
Thành phần và hướng dẫn sử dụng thuốc Tilmiguard Solution tại đây.
Dùng vitamin
Dung dịch tiêm vitamin + acid amin + khoáng: Oligovit Inj là sản phẩm kết hợp hoàn hảo giữa các vitamin và các yếu tố vi lượng giúp tối ưu sức khỏe và khả năng sinh sản của vật nuôi. Xem thêm: Thành phần thuốc và cách sử dụng Oligovit Inj.
Nếu mổ khám thấy có nhiều dịch nhầy đường hô hấp có thể bổ sung thêm Bromhexin dùng từ 2-3 ngày trong quá trình điều trị.
Phòng bệnh bệnh CRD trên gà
Thực hiện tốt an toàn sinh học để hạn chế mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào trại, cụ thể:
- Đảm bảo chuồng nuôi thông thoáng, sạch sẽ kết hợp với chăm sóc nuôi dưỡng tốt để hạn chế những tác nhân khác có thể làm cho mầm bệnh phát triển.
- Định kỳ phun thuốc sát trùng chuồng trại.
- Chỉ mua gia cầm từ những cơ sở giống tốt, đảm bảo.
- Sử dụng vaccine MG chết hoặc vaccine sống chủng ngừa cho gà đẻ, gà giống.
- Lần 1: 8-10 tuần tuổi
- Lần 2: trước khi gà đẻ một tháng.
- Để miễn dịch có thể truyền sang trứng giúp phòng bệnh cho gà con đến 3 tuần tuổi.
Lưu ý: Trước khi chủng ngừa vaccine sống cho gà thì lấy huyết thanh kiểm tra kháng thể. Nếu âm tính, thì mới được chủng ngừa vaccine sống. Không nên sử dụng kháng sinh nhóm Macrolid và Quinolone trong 10 tuần sau khi làm vaccine MG giống.
Chẩn đoán phân biệt bệnh CRD trên gà với các bệnh khác
TTVET gợi ý bạn cách chẩn đoán phân biệt bệnh CRD nhé:
- Bệnh Newcastle: bệnh Newcastle lây lan nhanh hơn CRD, thường biểu hiện triệu chứng thần kinh, xác định bằng phàn ứng HI. Xem thêm: Bệnh Newcastle ở gà.
- Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm: lây lan nhanh hơn CRD, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phẩm chất trứng. Dùng phản ứng HI hoặc ELISA để chẩn đoán bệnh này. Xem thêm: Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm trên gà.
- Bệnh sổ mũi truyền nhiễm: biểu hiện viêm xoang, dung dịch xuất tiết trong xoang phân lập được Hemiphilus para gallinarum. Xem thêm: Bệnh sổ mũi truyền nhiễm ở gà – Coryza.
- Bệnh tụ huyết trùng mãn tính ở gà: gây những ổ viêm bã đậu hóa và viêm xoang. Bệnh phân lập được Pasteurella multocida. Xem thêm: Bệnh tụ huyết trùng ở gà.
Cuối cùng Tiến Thắng Vet rất vui khi gửi đến bạn những thông tin hữu ích trên, rất mong và hy vọng sẽ được đồng hành cùng bạn.